Op een vrijdag wat later op de middag werd ik als pijnconsulente bij een patiënt op de oncologie afdeling gevraagd. Hij had veel pijn, veroorzaakt door uitzaaiingen in zijn wervelkolom. Hij had al diverse lokale injecties gehad met wisselend resultaat en hij gebruikte al hoge dosis opioïden. In het gesprek dat ik met hem had viel me op dat hij erg moe was en hij vertelde dat hij het zo ongelofelijk zat was al die pijn.
We spraken over de mogelijkheid van opnieuw een lokale injectie en het verder ophogen van de opioïden. Maar we hadden het ook over de mogelijkheden om, aanvullend naast alle medische mogelijkheden, complementaire zorg in te zetten (beschreven in de richtlijn “complementaire zorg bij pijn in de palliatieve fase” van de IKNL).
Op het moment dat ik het woord “muziek” liet vallen, begonnen zijn ogen te stralen en bleek dat hij een gedreven gitarist was, die sinds zijn ziek worden, zijn gitaar niet meer had aangeraakt. Hij miste dat enorm, net als de vele optredens voor publiek. Hij vertelde wat muziek voor hem betekende en wat het met hem gedaan had in het verleden. Ook zijn vrouw die naast zijn bed zat, bloeide op bij het ophalen van al die herinneringen.
Op de vraag waarom hij geen gitaar meer speelde, wist hij het antwoord niet. Hij was “gewoon” gestopt zodra hij gehoord had dat hij ongeneeslijk ziek was. Na overleg met de afdelingsverpleegkundige, nam zijn vrouw ’s avonds zijn gitaar mee naar het ziekenhuis.
Na het weekend kwam ik een compleet andere patiënt tegen, hij was opgewekt, vrolijk en kon niet wachten om te vertellen hoe het weekend geweest was. Hij vertelde dat hij geoefend had op zijn gitaar, “concerten” had gegeven voor de verpleegkundigen en voelde zich een compleet ander mens. Trots liet hij de filmpjes van zijn optredens zien op zijn telefoon. Hij, zijn vrouw maar ook de verpleegkundigen waren zeer geëmotioneerd door de optredens.
Het mooiste vond ik dat hij vertelde dat hij zich behandeld voelde als mens, niet alleen zijn ziekte werd behandeld, maar er was gekeken naar wat hij nodig had als mens. “Toen ik ziek werd, dacht ik nooit meer gitaar te spelen, nooit meer op te treden. Dit weekend kon ik alles even vergeten, ik ging volledig op in de muziek. Ik was even compleet mezelf”.
De pijn was draaglijk geworden door de muziek die terug was in zijn leven.
Natascha van Schie, verpleegkundig pijnconsulent